ABANGOARDIAKO ARTEAREN NONDIK NORAKOAK

“Abangoardia” kontzeptuak historialari batzuei hutsegiteak sortarazten dizkie, beraz esamolde hori arretaz aztertu behar da. Jakintzagai guztietan
aurkitzen da kontzeptu hau, baina bakoitzean bere mugak,ezaugarriak eta baldintzak ditu. Horrexeagatik jakintzagaiaren arabera sakonki aztertu beharra dugu, eta noski, artean bere ezaugarri zehatzak ditu. Adibidez,zentzu desberdinak hartzen dituzte abangoardiei dagokienez, musika politika eta artearen arloek.
Arteari dagokionez, abangoardiak dira XIX. mendearen amaieratik 30. hamarkadaren bitartean garatu ziren joera artistiko desberdinak. Egoera horretatik “modernitatea” terminoa sortzen da, eta era horretan abangoardiak eta modernitatea elkartu ziren, garaiko artearen historia ulertzeko.

Abangoardiak, ohiko formak, imajinak eta errepresentazioak apurtzen dituen aldaketa bezala ulertzen dira, modernitatea eraikitzeko eta mintzaira artistiko berria sortzeko asmoz. Abangoardiekin, errealitatearen imitazioak indarra galdu zuen objetibitatean oinarritzen ez den beste errealitate bat lortu nahian. Izan ere, Aro klasikoan, artista ona esku ona zuena zen, inguruko errealitatea hobeto kopiatzen zuena.
Hitz batez, esan daiteke abangoardien lorpen garrantzitsuena formaren eta kolorearen iraultza izan zela.
Beste mintzaira artistiko bat sortu zen eta formaren eta kolorearen aldetik erradikalismo bat bultzatu zen artearen ohiko errepresentazioa zalantzan jarriz.

Iragan edo tradizioan ez zegoena irudikatu nahi izan zuten, adibidez, forma abstraktuak, kolore anormalak, gorputz-deskonpozioak eta abar. Artistek plano praktikoetan eta teorikoetan, pinturan, eskulturan, zineman, grabatuan egin zuten lan. Haiek sortutako artelanek askatasun artistikoa islatu zuten, abangoardiako artearen historia finkatuz. Mintzaira artistikoaren arabera, modernitatean edo klasizismoan mugitzen garen jakingo dugu eta zentzu honetan modernitate barruan sartu gara.

Garai honetan, XX.mendean, orijinaltasuna eta berriztapena artelana aztertzeko oinarrizko kriterio nagusi bilakatu ziren. Hurrengo ezaugarriak aurkezten ditugu: Berpizkundeko perspektiba hautsi zen; izadia irudikatzeko edozein koloreren erabilera; abstrakzioa; pigmentoen ordez material berriak… Adibidez, kubismoan, futurismoan eta dadaismoan erabilitako paper itsatsiak, egurrak eta argazkiak; prozesuari arreta; objektu gutxietsiak eta hondakinak erabiltzea eta hautatzea; material galkorrak eta iragankorrak onartzea.

Eskulturaren aldetik, iraganean ordura arte erabili ez zituzten teknikak eta materialak agertu ziren: altzairua, burdina, plastikoa, eta abar; abstrakzioa....